Những ngôi chùa cổ của Việt Nam đã luôn đánh dấu sự kết hợp độc đáo giữa kiến trúc và tâm linh, và trong số chúng, chùa Ông Biên Hòa nổi bật với vẻ đẹp kỳ diệu và tinh tế của nền văn hóa Trung Hoa. Để khám phá sâu hơn về ngôi chùa này, hãy cùng chúng tôi bước vào một hành trình kỳ diệu qua thời gian và không gian, để tìm hiểu về nét đẹp cổ kính và những hoạt động tâm linh tại đỉnh cao của nghệ thuật kiến trúc và tôn giáo.
Chùa Ông Biên Hòa: Sứ mệnh và Lịch sử
Chùa cổ Việt không phải là công trình hiếm, nhưng ngôi chùa cổ mang phong cách kiến trúc Trung Hoa như chùa Ông Biên Hòa thì không phải nơi nào cũng có. Chùa Ông Biên Hòa, thường được gọi là Thất phủ cổ miếu hoặc Miếu Quan Thánh Đế, thờ chính vị thần Quan Công tượng trưng cho trung, hiếu, tiết, nghĩa.
Hiện nay, trên đất nước Việt Nam có tổng cộng 6 chùa Ông, riêng miền Nam có 2 ngôi chùa ở Cần Thơ và Đồng Nai. Chùa Ông Biên Hòa, với tên gọi gần đây, nằm tại xã Hiệp Hòa, thành phố Biên Hòa, tỉnh Đồng Nai. Ngôi miếu này được xây dựng vào khoảng năm 1684, đã có tuổi đời hơn 330 năm, là ngôi chùa cổ nhất ở Nam Bộ và đánh dấu cột mốc lịch sử quan trọng trong quá trình khai hoang và mở rộng vùng đất phương Nam hoang sơ.
Trải qua bao biến đổi của thời gian, thời tiết khắc nghiệt và chiến tranh, ngôi miếu Ông ở Biên Hòa gần như đã bị hư hại hoàn toàn. Vì thế, nó đã phải trải qua nhiều đợt trùng tu và phục dựng trong lịch sử, đặc biệt là vào năm 2009 – 2010, để có được diện mạo ấn tượng như ngày nay. Năm 2011, ngôi chùa này được Bộ Văn hóa – Thể thao và Du lịch xếp hạng là Di tích lịch sử văn hóa cấp quốc gia, thu hút rất nhiều người đến tham quan và hành hương mỗi ngày.
Kiến Trúc Độc Đáo của Chùa Ông Biên Hòa
Ngôi Thất phủ cổ miếu chào đón du khách bằng một cánh cổng tam quan bằng đá mạnh mẽ. Dù tên chùa được viết bằng chữ Hán, mái lợp ngói âm dương màu xanh vàng và bề mặt mái được chạm khắc tinh xảo với hai con rồng chầu long châu. Cánh cổng được sơn màu đỏ tươi, và có vài lồng đèn đỏ lơ lửng, tạo nên một cảnh quan ấn tượng không thể bỏ qua.
Chùa Ông Biên Hòa được bao bọc bởi một bức tường gạch màu hồng cao 2,5m, nhìn ra sông Đồng Nai thơ mộng và cây si cổ thụ tỏa bóng mát bên đường. Kiến trúc của chùa Ông Biên Hòa vẫn giữ nguyên phong cách chùa chiền đặc trưng của người Hoa, với cấu trúc “nội công ngoại quốc,” gồm một tòa nhà chính ở giữa, được gọi là chánh điện hình chữ “Công,” và hai tòa công trình phụ, đông lang và tây lang.
Mái chùa được lợp ngói âm dương đỏ thắm, với các công trình nghệ thuật thể hiện cơ sở tín ngưỡng Trung Hoa, như tượng ông Nhật, bà Nguyệt, và các lễ hội hát tuồng, đá cầu, múa cung đình được điêu khắc tinh tế từ gốm men xanh độc đáo. Mặt tường của chùa Ông ở Đồng Nai lát với gạch màu hồng, tạo nên điểm nhấn và làm cho không gian chùa trở nên sáng bừng và trang nhã.
Hoạt Động Tại Chùa Ông Biên Hòa
Chùa Ông Biên Hòa thu hút rất nhiều người đến tham quan và cầu bình an, sức khỏe, may mắn, phát tài, và cầu duyên cho bản thân và gia đình. Đặc biệt vào các ngày lễ và Tết, người dân đến chùa để dâng lễ vật và nến hương thơm, thể hiện lòng tôn kính và lòng tin vào vị thần Quan Công.
Ngoài những hoạt động tôn giáo, chùa Ông Biên Hòa cũng là một điểm đến thú vị cho những người yêu thích văn hóa và nghệ thuật truyền thống. Các cửa hàng trong khuôn viên chùa cung cấp câu đối, tranh chữ thư pháp độc đáo và bùa may mắn, làm quà may mắn cho gia đình sau chuyến thăm chùa.
Đặc biệt, vào các ngày lễ lớn như lễ vía Ông, lễ vía Bà, và lễ Vu Lan, chùa Ông Biên Hòa càng trở nên sôi động và ấn tượng hơn bao giờ hết. Các hoạt động như lễ thỉnh và cung nghinh thần, lễ dâng hương, lễ cúng trời, thả Phúc Khí Cầu, thả Hoa Đăng, biểu diễn văn nghệ truyền thống như đờn ca tài tử, hát tuồng cổ, múa lân – sư – rồng, và nhiều trò chơi dân gian khác làm cho không khí trở nên sôi động và hấp dẫn.
Nếu bạn cảm thấy mệt mỏi với các khu du lịch hiện đại và ồn ào của Đồng Nai, hãy đến thăm ngôi chùa Ông Biên Hòa để tìm lại sự bình yên trong tâm hồn và khám phá nét văn hóa truyền thống tươi đẹp, vẫn còn tồn tại với thời gian. Đây sẽ là một trải nghiệm đầy ý nghĩa và sâu sắc về lịch sử và văn hóa Việt – Hoa.
